CHƯƠNG 5

ÐI MUA NGỌC THẠCH Ở BẮC KINH

Xe chúng tôi ra đến vùng ngoại ô hướng Bắc thành phố Bắc Kinh, đây là vùng nông thôn ngày xưa có những ngôi nhà tường gạch xám , mái ngói cong rất xưa cũ. David nói rằng kiểu nhà xưa trong vùng nông thôn người ta gọi là gia trang là một ngôi nhà lớn có sân rộng thường lát gạch để chứa nông phẩm như lúa mì hay bắp và xung quanh là tường gạch rất cao và một cổng trước để vào gia trang. Tường không rào xung quanh nhà mà bắt đầu từ vách tường của ngôi nhà kéo dài ra phía trước, nghĩa là bên hông hay sau nhà không có tường, có lẽ để tiết kiệm gạch làm tường. Khi con cái trưởng thành, lập gia đình ra riêng sẽ xây thêm những ngôi nhà nhỏ cũng trong sân rào đó. Cho nên trong một gia trang có nhiều gia đình thuộc nhiều thế hệ cùng cư ngụ. Ngày nay đất đai có giá, nên gia trang thay đổi không còn sân rộng nữa, nông dân bán đất xây nhà lầu có khi lên tới 3, 4 tầng và chia cho con cháu cùng ở chung trong ngôi nhà lớn đó. Bắc Kinh không thấy nhiều nhà riêng to lớn nhưng khi đi trên đường từ Hàng Châu về Thượng Hải nhà nông dân vùng này rất to lớn và trên chóp nhà thường xây kiểu tháp nhọn kiểu Tân Cương,Tây Tạng.

Xe chạy thêm 30 phút nữa khi gần đến vùng lăng tẩm triều Minh cây cối xanh tươi rậm rạp, bên xa lộ có xây một pho tượng lớn hình người cỡi ngựa. Ông Lượng Kiện cho biết đó là tượng của thủ lãnh nghĩa quân Lý Tự Thành, người đã nổi lên chống lại vua nhà Minh là Sùng Trinh vì sưu cao thuế nặng, nông dân đói khổ đưa đến việc kết thúc nhà Minh và dẫn đến triều đại Mãn Châu cai trị tức là nhà Thanh. Theo lịch sử Trung Hoa, năm 1642 Lý Tự Thành là giặc nổi lên chống triều đình và được dân chúng theo rất đông, ông ta chiếm được nhiều thành phố và kéo quân về Bắc Kinh khiến vua Sùng Trinh phải treo cổ tự vận trên đồi giả sơn phía sau Tử Cấm Thành. Lý Tự Thành lên ngôi vua nhưng chẳng bao lâu bị tướng nhà Minh là Ngô Tam Quế kéo quân về đánh. Lẽ ra Ngô Tam Quế đem quân đi đánh giặc Mãn Châu là quân Thanh nhưng khi hay Sùng Trinh đã tuẩn tiết, Ngô Tam Quế liên kết với nhà Thanh để đánh Lý Tự Thành khiến Thành phải bỏ chạy ít lâu rồi bị dân làng giết chết. Theo “Sử Trung Quốc” của học giả Nguyễn Hiến Lê: “Quế hy vọng sau khi đuổi được Tự Thành rồi, nhường cho nhà Thanh một số quyền lợi nào đó thì họ sẽ lui về Mãn Châu. Không dè viên phụ chính chú của vua Thanh bảo chưa lập lại được trật tự nên không về. Lại sai Quế đem quân Thanh đuổi theo Lý Tự Thành đến Thiểm Tây. Trong khi đó vua Thanh mới 7 tuổi được chú (tức viên phụ chính) đưa vào Bắc Kinh, đặt lên ngai vàng.”

Có lẽ vì khi quân của Lý Tự Thành kéo về Bắc Kinh đi ngang qua vùng lăng mộ nhà Minh đốt phá cho nên chính quyền Bắc Kinh cho xây tượng nơi đây là ngả ra xa lộ để đi vào lăng nhà Minh. Lý Tự Thành là giặc loạn nổi lên chống triều đình nhà Minh nhưng với cái nhìn của nhà nước Bắc Kinh thì ông ta là anh hùng nhân dân, cầm đầu nghĩa quân chống lại chế độ quân chủ phong kiến. Trước khi vào thăm lăng nhà Minh chúng tôi được dừng lại ở một xưởng ngọc thạch, đó là chương trình sắp xếp của Sở Du Lịch nhằm kiếm ngoại tệ của du khách.

VIẾNG XƯỞNG NGỌC THẠCH

Bãi đậu xe rất đông xe buýt của những đoàn du lịch khác, chúng tôi đuợc tiếp đón và đưa vào phòng trưng bày các sản phẩm làm bằng ngọc thạch. Một cô gái nhân viên hãng giới thiệu về ngọc thạch và ông Lương Kiện dịch lại. Cô ta nói rằng ngọc thạch được gọi là “phĩ thúy” là một loại đá qúy và cứng chỉ đứng sau kim cương mà thôi. Người ta dùng ngọc thạch để cắt kính và dùng làm đồ trang sức vì màu sắc ngọc thạch sáng óng ánh. Ngọc thạch tùy theo phẩm chất được chia làm 3 hạng A, B và C. Cô ta đưa lên một vòng đeo tay màu xanh lá cây đậm và cho biết đây là ngọc thạch hạng A rất cứng càng đeo lâu màu càng đậm và nên đeo bên tay trái vì gần tim, giúp tim...điều hòa nhịp đập. Cô nói rằng hãng này rất nổi tiếng về ngọc thạch đã kinh doanh hơn 30 năm và hàng toàn là hàng thật. Cô treo chiếc vòng bằng một sợi chỉ và bật quẹt đốt sợi chỉ quấn quanh chiếc vòng nhưng chỉ không cháy! Cô nói vì ngọc thật nên chỉ không cháy. Cô ta giới thiệu một chiếc gối hình hộp chữ nhật dài dài được kết bằng hàng trăm viên đá cẩm thạch vuông vuông. Cô ta nói rằng ngủ trên chiếc gối này sẽ an thần, chữa được bịnh đau đầu, khi ngủ chân phải ấm, đầu phải mát thì mới tốt cho sức khỏe và chiếc gối đá này giúp cho có một giấc ngủ ngon lại còn chữa được bịnh cao máu và tiểu đường. Cô ta giới thiệu một tượng củ cải làm bằng cẩm thạch trắng, cô nói củ cải tiếng Phổ Thông đọc lên âm nghe giống như là “chiêu tài” có nghĩa là “chiêu mộ tài sản”, mua về trưng bày trong nhà rất may mắn, những người chơi mạt chược có củ cải này sẽ rất hên, đánh đâu thắng đó! Trong đoàn có người cất tiếng: “Ai thường đi Las Vegas nên mua củ cải này mang theo. Củ cải còn tất cả đều còn!” Cô ta nói qúy vị cứ mua nhiều đi vì hôm nay bổn hãng sẽ giãm giá 10% cho du khách...Hoa kiều hải ngoại, những vị nào mua nhiều lại còn đuợc tặng quà!

Vừa dứt màn giới thiệu là các bà trong đoàn nô nức, ơi ới gọi nhau đi vào các phòng trưng bày mà xem và hỏi giá cả này nọ. Thấy tôi không mua gì (vì biết gì mà mua) nên có bà hỏi tôi để đổi đô la ra tiền Trung Quốc vì ở khách sạn bà đổi có 100 đô đã xài hết rồi! Tôi nói tôi đổi không được vì...không có license đổi tiền mà chỉ cho mượn thôi nhưng cho mượn thì phải...có lời! Bà cười cười rồi bỏ đi luôn! Vì biết trước là nói thách, các bà cũng trả giá dữ lắm! Có nhiều chiếc vòng đeo tay đề giá 1,000 US$ các bà rất vui mừng khi mua được có... 200$. Các bà khác khen lấy khen để nào là vòng đẹp quá, trong Phước Lộc Thọ chắc cũng 5, 6 trăm là giá chót! Sau này đi chỗ khác, vòng tương tự như vậy có người mua có 50$! Bà đã từng mua chiếc vòng 200$ thấy mình đã mua hớ nhưng biết đâu vòng mình mua là đồ thật  không phải đồ nhuộm, đồ sơn? Bây giờ thấy cũng đẹp và giá quá rẻ nên lại mua thêm. Vì vậy ông Lương Kiện mới nói “Càng mua càng hố, càng hố lại ...càng mua! Nhưng cứ mua những gì mình thích để sau này khỏi hối tiếc những gì mình thích mà không mua!”

Du lịch Trung Quốc thường hay kèm theo màn đưa vào các cửa hàng cẩm thạch, ngọc trai, tranh vẽ, tranh thêu, đồ xứ, lụa mền...và Tour của chúng tôi lần lượt cũng đi qua hết các cửa hàng đó. Cẩm thạch thì qua 3 cửa hàng, một Bắc Kinh như kể trên, một ở Lạc Dương gần chùa Thiếu Lâm Tự và một ở Hàng Châu. Ðó là chính sách của nhà nước nhằm thu ngoại tệ của du khách thông qua các công ty du lịch. Công ty du lịch địa phương có nhiệm vụ phải đưa các đoàn du khách đến và để đãi ngộ những hướng dẫn viên du lịch đưa đoàn đến cửa hàng của mình nhiều công ty trao tay tiền trà nước cho các hướng dẫn viên, có nơi còn chia hoa hồng phần trăm tùy theo số tiền cửa hàng bán được cho đoàn du khách hôm đó. Nhà nước đặt vấn đề bán hàng cho du khách lên hàng quốc sách, nói theo Ðặng Tiểu Bình: “Khách trắng, khách đen, miễn qua Trung Quốc là được!” nên có nhiều Tour du lịch Trung Quốc giá rất rẻ như ta thấy quảng cáo “799$ Tour Trung Quốc 8 ngày” hay “999$ Tour Trung Quốc 10 ngày” bao gồm máy bay khứ hồi, khách sạn, đưa đi tham quan và ăn ngày 3 bữa trong khi nội vé máy bay đã hơn 900$ rồi! Có thể nhà nước bù lỗ và lấy lại sau vì biết rằng du khách qua Trung Quốc thì tiêu tiền ít nhất cũng vài trăm đô và hơn phân nửa du khách xài trên một ngàn đồng.

Hàng hóa Trung Quốc giá rất rẻ vì dân đông giá nhân công rẻ và mẫu mã kiểu cách hợp nhản quan của người Á Ðông. Vì hết đồ mặc mà bỏ giặt trong khách sạn rất đắt tiền nên tôi đi tìm mua quần áo. Quần áo kích thước nhỏ nhắn nên đối với người VN khi đi mua rất dễ lựa chọn và người bán hàng hòa nhã, kiên nhẫn chìu ý khách hàng họ sẳn sàng lên lai quần tại chỗ mà không tính tiền thêm. Tôi cẩn thận lựa sao cho kiểu cách đơn giản không có hoa lá cành để về còn mặc bên Cali chứ không thì người Bolsa tưởng tôi là người Trung Quốc sang bán thuốc cao đơn hoàn tán! Có một vấn đề mà khắp nơi trên đất nước Trung Hoa đi mua hàng đâu cũng gặp là giá cả không nhất định, người bán thường nói thách với giá cả trên trời dưới đất mà người muốn mua cần phải biết trả giá không thôi sẽ mua hớ và lẽ đương nhiên là mua rồi không được đổi hay trả lại.

“DU LỊCH DÍNH CHẤU”

Theo báo chí trong nước kể lại: Ở những thành phố thuộc các tỉnh phiá Nam Trung Quốc sát biên giới VN như Quảng Tây, Vân Nam nổi tiếng về thuốc Bắc. Các đoàn du lịch người Á Châu thường được đưa vào những “trung tâm y dược cổ truyền”. Sau khi mời du khách an vị và uống trà sâm, đại diện công ty dược phòng giới thiệu về sự nổi tiếng của công ty và những loại thuốc đặc chế của dược phòng  như thuốc trị cao máu, cao mỡ, tiểu đường, viêm gan, yếu thận, đau bao tử, nhức mõi, đau khớp xương, tăng cường trí nhớ...toàn là những bệnh mà người cao tuổi thường gặp phải. Du khách sẽ được các cô mời ngâm chân trong chậu nước nóng pha dược liệu thơm mùi thuốc Bắc và một ông y sĩ mặc áo blouse trắng cầm tay bắt mạch. Sau vài phút xem mạch thì người nào cũng đều có bệnh và được ông y sĩ kê toa. Khi hốt thuốc thì giá mỗi thang đều xấp xỉ gần trăm đô la và muốn hết bịnh phải uống 5 thang trở lên! Còn những hộp thuốc đã bào chế sẳn, rẻ nhất cũng phải vài chục. Nhiều người nể tình vì cung cách tiếp đãi nên cũng mua vài hộp thuốc bổ loại rẻ nhất. Báo Người Lao Ðộng tường thuật đoạn cuối như sau:

“Anh Đ. trong đoàn không hiểu vì sao lại trở nên âm thầm, ít nói cười hơn mọi bữa! Té ra anh lặng lẽ khám phá cái điều mà không một ai trong đoàn để ý và không một ai mong điều tồi tệ ấy xảy ra? Anh mang hộp thuốc “Quy Lộc Bổ Thận Hoàn” đã mua giá 300.000 đồng VN có công dụng chữa thận, gan suy thoái, đau lưng, mỏi gối... vào Nhà thuốc Khâm Hải Đường, đối diện siêu thị Bách Hội hỏi cô nhân viên bán thuốc nói rất sõi tiếng Việt về giá thuốc. So sánh hai hộp thuốc cùng tên, một của Đức Nhân Ðường, một của nhà thuốc Khâm Hải Ðường thì thấy bao bì mẫu mã, số đăng ký y tế quốc gia... không có gì khác. Thuốc thật nhưng giá chênh lệch nhau đến 20 lần! Giá hộp thuốc “Quy Lộc Bổ Thận Hoàn” ở nhà thuốc bán chỉ có 15.000 đồng VN! Anh Đ. gọi vài người trong đoàn cùng vào nhà thuốc kiểm chứng, đối chiếu, so sánh giá một vài loại thuốc khác thì thấy thuốc mình đã mua đều có giá cao, gấp từ 15 đến 20 lần giá thuốc ở Khâm Hải Ðường! Trong đoàn bắt đầu râm ran chuyện mua phải giá thuốc... chót vót phát khiếp, phát tức! Có người xâu chuỗi các sự kiện lại để chứng minh rằng mình đã bị... gài thế: Tại sao phải vào nghe giới thiệu dược liệu trước, tại sao cô hướng dẫn viên lại hào phóng chiêu đãi món gà hấp cho đoàn ăn trưa...

Có người lẳng lặng... gặm nhắm nỗi đau bị hớ mà không hề hé miệng. Thiệt là “có những niềm riêng một đời câm nín”! Có người nổi nóng rủa thành tiếng cô hướng dẫn viên chơi ác, các thầy thuốc Trung Quốc ở Đức Nhân Ðường chẳng phải... lương y! Số đông đề nghị tôi phải... lên tiếng để giúp bà con mình có sang du lịch Đông Hưng thì tránh sa vào bẫy của những kẻ làm ăn gian dối, ma mãnh đã cấu kết nhau hưởng lợi trên những đồng tiền cắc ca cắc củm của những viên chức thu nhập thấp, người lao động nghèo thích du lịch đó đây rất thật thà, nhẹ dạ...

Hôm sau, vào chợ trung tâm Móng Cái, Quảng Ninh, thấy bà con người Việt mình du lịch chuẩn bị sang Đông Hưng, không ai bảo ai, nhiều người trong đoàn chúng tôi đều nhắc bà con phải đề cao cảnh giác khi vào Đức Nhân Ðường và nếu có mua hàng gì ở chợ thì nhớ trả giá thật thấp kẻo... dính chấu!”

Trung Quốc hiện nay có một nền kinh tế phát triển nhanh nhứt thế giới, đã cải tiến về nhiều mặt nhưng trong ngành du lịch còn hai vấn đề “bức xúc” mà khi đi Trung Quốc về nhiều người vẫn than phiền là nhà vệ sinh vẫn...mất vệ sinh và hàng hóa vẫn còn nói thách. Cùng một món hàng nhưng có nhiều giá khác nhau! Có lẽ đó là chỉ thị của nhà nước: “Cứ nói giá cao, bán được thì tốt, nếu không thì giá nào có lời là bán!”