KÝ SỰ DU LỊCH

GHÉ THĂM BRYCE CANYON, UTAH

Bài 2 trong loạt bài đi Yellowstone

                                                        Thắng cảnh Bryce Canyon ở Utah
  

Bryce Canyon ở miền nam Utah nơi có hàng ngàn tháp đá thiên nhiên dáng hình kỳ dị, triệu năm trơ gan cùng tuế nguyệt. Những tháp đá này có tên là “Hoodoos” do mưa gió tuyết băng tác động tạo thành. Du khách đến đây sẽ không khỏi ngạc nhiên trước cảnh thiên nhiên kỳ thú độc nhất vô nhị trên thế giới.

Rời khỏi Zion National Park xe chúng tôi tiếp tục theo con đường số 9 đi về hướng đông khoảng 20 miles thì rẽ trái vào đường 89 để lên hướng bắc. Ðây cũng là con đường ngoạn cảnh (scenic route) nên hai bên đường cỏ cây hoa lá xinh tươi, núi đồi hùng vĩ. Ði được độ 50 miles xe rẽ phải vào con đường 12 đi thêm 20 miles sẽ đến ngả ba đi vào Bryce Canyon. Rẽ phải vào và đi cuối đường sẽ đến khu ngoạn cảnh Bryce Canyon.

BRYCE CANYON MUÔN NGHÌN THÁP ÐÁ

Xe đậu vào bãi xong chúng tôi rảo bước đến hàng rào xây bằng đá cho du khách khỏi trượt chân rơi xuống vực sâu. Nhìn xuống thung lũng mọi người cùng thốt lên những tiếng reo hoà lẫn với sự ngạc nhiên thích thú khi chứng kiến tận mắt một khung cảnh tuyệt vời. Hàng nghìn tháp đá màu vàng sậm đỏ với những hình thù kỳ lạ khác nhau cùng vươn lên và chạy xa tít đến tận những dãy núi màu xám cuối chân trời. Có những tháp đơn độc như ống khói của một ngôi nhà sụp đổ sau trân động đất, có những cột tháp dính liền nhau như tháp Chàm ở di tích Mỹ Sơn hoang vu đổ nát. Bầu trời đầu thu trong xanh lãng đãng vài áng mây lơ lửng, những ngọn tháp đá vàng tương phản với mầu trời tạo nên một bức tranh ngoạn mục, sắc rực rỡ nhưng không chói chang, màu tương phản nhưng lại hài hoà, cảnh sống động nhưng lại êm đềm thư giãn. Mọi người ai cũng chụp rất nhiều hình, nhưng dù máy ảnh có làm hình rõ nét đến đâu, ánh sáng có đúng cỡ nào nhưng nếu xem hình không sẽ không thể biết một cách trọn vẹn vẻ thiên nhiên tại nơi đây như thế nào? Phải quyện mình với không gian, phải hoà nhịp thở với chuyển động của đất trời qua những làn gió thổi, bằng những mùi hương bay, bằng những tiếng chim hót. Có những yếu tố đó, khách lãng du mới thưởng thức được phần nào cảnh đẹp nơi đây.

Những tháp đá thấp cao, to nhỏ, không tìm được hai cái giống nhau nhưng tất cả đều hướng thẳng đứng lên trời và có những dạng hình kỳ lạ là do bàn tay của hóa công thiên nhiên, nắng mưa, gió bảo, soi mòn, đục đẻo từ nghìn năm này qua nghìn năm khác tạo thành.

Gần đó có ngôi nhà Bryce Canyon Visitors Center, nơi đây có hình ảnh tài liệu cho du khách muốn tìm hiểu về thắng cảnh độc đáo có một không hai trên thế giới này. Nơi đây chỉ có một nhân viên làm việc giải đáp, trả lời những thắc mắc của du khách và đôi khi có những người thiện nguyện phụ giúp. Tôi lấy nhiều tài liệu để tìm hiểu vùng thắng cảnh thiên nhiên này. Rất ít di tích còn lưu lại cho biết sắc dân da đỏ nào sinh sống tại đây trước khi người da trắng giáo phái Mormon đến vào khoảng 1850. Có lẽ vùng này hiễm trở, thiếu nước nên không ai ở mà họ chỉ đến đây để săn thú lấy lương thực rồi lại đi vì các nhà khảo cổ không tìm thấy di tích nhà cửa, vật dụng chén bát còn lưu lại. Nhà khai phá tiền phương đến Paria Valley xây nhà ở đầu tiên là ông Ebenezer Bryce cùng với gia đình năm 1875. Ông là thành viên giáo phái Mormon mà tên chính thức làChurch of Jesus Christ of Latter-Day Saints có nhiệm vụ đến để khai thác gỗ cho giáo phái dùng để xây cất nhà thờ. Ông mở đường cho xe ngựa lên núi lấy gỗ, ông đào một con kinh dẫn nước để chăn nuôi và trồng trọt. Dân chúng địa phương lúc bấy giờ lấy họ của ông đặt cho thung lũng có những tháp đá dị hình gần nhà ông ở là Bryce Canyon và địa danh đó đã lưu truyền trong dân chúng mặc dù sau đó năm 1880 ông đã dọn đi Arizona. Năm 1924 để bảo tồn một cảnh đẹp thiên nhiên, chính quyền liên bang đã ra sắc lệnh thành lập Bryce Canyon Monument nhân dịp hãng xe lửa Union Pacific Railroad cũng hoàn thành khách sạn đầu tiên trong vùng để cho du khách thăm viếng có thể ngủ qua đêm với tiện nghi như nước nóng, lò sưởi và nhà hàng bán thức ăn đó là Bryce Canyon Lodge. Năm 1928 thắng cảnh Bryce Canyon được nâng lên thành công viên quốc gia. Ngày nay đã có nhiều khách sạn gần thắng cảnh và mỗi năm có hơn 1 triệu rưỡi du khách ghé thăm và cao điểm là mùa hè từ tháng 6 đến tháng 9 là thời gian thăm viếng lý tưởng nhất. Bryce Canyon nằm giữa Las Vegas và  Salt Lake City và cách hai nơi này là 275 miles. Bryce Canyon cũng có một phi trường nhỏ, du khách có thể đến bằng phi cơ đi từ 2 thành phố kể trên.

Những cột đá kỳ thú ở Bryce Canyon

Chúng tôi dừng chân lại nơi đây 2 tiếng đồng hồ, phía dưới vực sâu có con đường mòn đất đỏ dài khoảng 2 miles đi vòng quanh những chân của những cột đá mà từ phiá trên nơi điểm ngắm cảnh chúng ta có thể quan sát thấy những người đi như những con kiến. Trong đoàn chúng tôi cũng có nhiều người rũ nhau đi, trong đó có một cụ bà 72 tuổi cũng tháp tùng. Xuống thì dễ nhưng khi trở lên leo dốc khá mệt nhưng cụ cũng hoàn tất cuộc hành trình một cách tốt đẹp sau khi dừng lại nghỉ nhiều lần!

Xe chúng tôi trở ra đường 89 lên hướng bắc và rẽ trái qua đường 20 chạy 21 miles để ra xa lộ 15. Ðến xa lộ 15 dừng lại ăn trưa trong một tiệm Mac Donald rồi lại tiếp tục con đường thiên lý để đi Salt Lake City. Xa lộ 15 là con đường xuyên quốc gia đi từ San Diego ở California gần biên giới Mễ Tây Cơ chạy lên hướng bắc qua 6 tiểu bang, đến Montana qua biên giới Canada trở thành đường số 4 đi Calgary. Sau hơn 5 giờ ngồi xe qua 275 miles, bên phải là núi cao, bên trái là đồng khô có những nơi trồng được khoai tây, ngô bắp, chúng tôi tới Salt Lake City nhưng không dừng lại nơi đây mà đi thẳng lên Ogden cách Salt Lake City 50 miles vì đêm nay sẽ nghỉ đêm trong khách sạn ở thành phố ngoại ô này cho rẻ hơn là ở Salt Lake City.

BIỂN HỒ GREAT SALT LAKE

Vừa qua khỏi thành phố Salt Lake City bỏ lại sau lưng những toà cao ốc nhiều tầng là chúng tôi đã thấy hồ Great Salt Lake bao la như biển ở bên trái xa lộ 15 nhưng không hiểu tại sao khúc này lại gọi là xa lộ 89? Có lẽ là vì vấn đề phân chia trách nhiệm, kinh phí tu bổ giữa liên bang và tiểu bang. Hồ Great Salt Lake là hồ nước mặn lớn nhất ở Tây Bán Cầu có chiều dài 75 miles và chiều ngang là 35 miles. Những nhà thám hiểm tiền phương khi mới đến đây tưởng rằng hồ nước mặn này là một phần của biển Thái Bình Dương hoặc có sông ăn thông ra biển và người da đỏ tin rằng dưới đáy hồ có một loài thủy quái nhiều đầu sinh sống nhưng thật ra hồ chỉ có một giống rùa sinh sống mà không có cá vì nước quá mặn. Nước hồ mặn là do 3 con sông chánh là sông Bear, Weber và Jordan cùng nhiều suối nhỏ đem nước từ vùng núi có nhiều khoáng chất đổ về đây mà hồ thì không có ngả thoát nên độ mặn ngày càng đậm đặc. Mỗi năm những con sông này mang về hồ 1.1 triệu tấn khoáng chất muối chủ yếu là sodium chloride. Ðộ muối trong nước hồ là 12% mặn hơn nước biển nên bơi lội rất dễ nổi nhưng hồ không sâu mấy, nơi sâu nhất là 35 feet và độ sâu trung bình là 20 feet và đặc biệt là mực nước của hồ cao hơn mặt biển Thái Bình Dương đến 4,212 feet!

Hồ có những bãi cát trắng nên người ta thường đến đây tắm nắng, bơi lội, chơi thuyền. Hồ có 5 hòn đảo mà đảo lớn nhất là Antelope Island có công viên và xe có thể ra đảo bằng một bờ đê dài 7 miles, lệ phí đậu xe trên đảo là 10$ một ngày. Thú vui trên đảo là khung cảnh thiên nhiên với nhiều chim chóc và du khách xem trâu rừng (buffalo hay bison) nhởn nhơ gặm cỏ đôi khi còn bắt gặp nai, bobcat, chó sói ...

Xa lộ 15 chạy cạnh bờ hồ và vì sợ ngập lụt nên xây cao, từ trên xe du khách sẽ thấy hồ khá rõ. Thành phố Ogden cũng nằm cạnh bờ hồ, thành phố nhỏ nông nghiệp không có gì đặc biệt, lấy tên từ một nhà tiền phương đến khai phá trong vùng. Thành phố xa lạ nhưng cũng có người Tàu đến sinh sống và buổi tối hướng dẫn viên Gerald đưa chúng tôi đến ăn tại một nhà hàng Buffet Tàu. Có lẽ vì đói và 2 ngày qua toàn là hamburger khô khan nên chúng tôi ăn rất ngon với cơm, súp và rau cải.

Chúng tôi ngủ đêm trong khách sạn Best Western ở Ogden cũng sạch sẽ và thoải mái. Sáng thức dậy có cà phê, donut dằn bụng trước khi ra xe lên đường trở lại thăm viếng Salt Lake City.

VÀI NÉT VỀ TIỂU BANG UTAH

Trước khi tới thăm Salt Lake City thủ đô bang Utah chúng ta thử tìm hiểu sơ qua về vùng thánh điạ giáo phái Mormon này.

Bang Utah nằm ở miền trung tây Hoa Kỳ nơi tiếp giáp giữa 3 vùng là dãy núi Rocky Mountains ở miền đông bắc, cao nguyên Colorado ở đông nam có con sông Colorado chảy qua và miền tây The Great Basin là vùng sa mạc Nevada kéo qua. Một cách tổng quát Utah là một vùng cao nguyên, nơi cao nhất là ngọn Kings Peak cao 13,498 feet thuộc rặng núi Rocky và nơi thấp nhất là Beaver Dam, đập nước do con sông Virgin đổ vào có cao độ là 2,180 feet. Khí hậu Utah khô của lục địa với mùa hạ nóng và mùa đông khá lạnh, nhiệt độ trung bình ở vùng núi miền bắc là 42 độ F và miền nam là 60 độ F. Là một miền mưa ít (miền trung bắc 40 inches và miền sa mạc chỉ 5 inches nước mưa trong một năm) nên phần lớn đất đai nông nghiệp cần phải có hệ thống tiêu tưới tuy vậy cũng có một số nơi có đồng cỏ để nuôi bò và dê cừu.

Hơn một phần tư tiểu bang là rừng với những loại cây như thông, spruce và fir có giá trị thương mãi cao. Mặc dù rừng được trồng lại nhiều hơn khai thác nhưng kỹ nghệ gỗ ở Utah phát triển chậm vì vấn đề khó khăn thị trường. Về quặng mỏ Utah là tiểu bang giàu khoáng sản nhất miền tây. Những khoáng sản ở Utah là đồng, dầu hỏa, than đá và uranium.

Trong tất cả các tiểu bang miền tây, sự phát triển của Utah được xem là có kế hoạch và khoa học nhất. Vào thế kỷ 19 Hoa Kỳ bành trướng đất đai về miền tây, những nhà khai phá muốn đi tìm đồng cỏ và rừng gỗ. Các tín đồ giáo phái Mormon tìm những vùng đất không ai ở để họ có thể tự do hành đạo theo cách riêng, khác với truyền thống của người Mỹ lúc bấy giờ nên họ đã tới vùng thung lũng hồ Great Salt Lake. Ngay khi vừa đặt chân tới là họ đã phát thảo đường xá và hệ thống dẫn thủy nhập điền. Dưới sự lãnh đạo của ông Brigham Young những tín đồ Mormon đã cùng nhau làm việc cật lực để biến vùng đất sa mạc này thành những ruộng rẫy trồng ngô khoai và chăn nuôi gia súc. Họ là những con người chịu khó và siêng năng, tháo vát, nhóm tiền phong chuyến đầu tiên chỉ vài trăm người nhưng vài năm sau hàng ngàn người tiếp tục di dân về đây và năm 1850 dân số Utah đã 11,000 người, năm 1880 dân số tăng lên gấp 12 lần và họ xây giáo đường và kiến thiết thành phố Salt Lake City thành thánh địa. Ngày nay 70 phần trăm dân số tiểu bang là tín đồ Mormon.

                                                      Nhà thờ Mormon ở Salt Lake City

Hiện nay dân số tiểu bang Utah 2,118,300 người, đứng hạng 34 tiểu bang đông dân trên toàn quốc. Utah trước kia là thuộc địa của Tây Ban Nha rồi là đất Mễ Tây Cơ khi nước này tuyên bố độc lập khỏi tay người Tây Ban Nha, đến năm 1848 trở thành lãnh thổ của Hoa Kỳ và gia nhập Union (Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ) năm 1896.

TRỊNH HẢO TÂM

Cùng tác giả đã phát hành 8 quyển ký sự du lịch: “Trên Những Nẻo Đường Việt Nam”, “Miền Tây Hoa Kỳ”, “Trung Quốc”, “Mùa Thu Đông Âu”, “Tây Âu Cổ Kính”, “Miền Đông Nước Mỹ và Canada”, “Hành Hương Thánh Địa Do Thái” và “Nhật Bản, Hồng Kông Macau, Thái Lan”. Đồng giá 15 USD mỗi quyển. Ở xa gởi ngân phiếu về tác giả, sách có chữ ký sẽ được gởi đến tận nhà (bao cước phí trong nước Mỹ):

TRINH HAO TAM

3683 Hawks Drive

Brea CA 92823

Ðiện thoại 714-528-1413

Email: trinhhaotam@yahoo.com