CHƯƠNG 11

RỜI BẮC KINH ĐI HÀ NAM

Sau khi thăm viếng Cung Ðiện Mùa Hạ hay còn được gọi là Di Hòa Viên (có nghĩa là di dưỡng, song hòa), chúng tôi trở lại xe buýt và vào xa lộ để ra phi trường Bắc Kinh cách đây lối 40 km về hướng Ðông Bắc đáp máy bay đi Trịnh Châu (Zhengzhou) là thủ phủ tỉnh Hà Nam (Henan). Nhà ga hàng không của đường bay nội địa chúng tôi vào cách nay 4 năm là nhà ga của đường bay quốc tế, nay Bắc Kinh đã có nhà ga quốc tế mới nên nhà ga cũ được tu sửa trở thành nhà ga nội địa. Mặc dù phục vụ hành khách những chuyến bay nội địa nhưng nhà ga rất lớn và mới mẻ hơn nhiều nhà ga phi trường ở thành phố lớn bên Mỹ.

Trong vòng chỉ vài năm trở lại đây Trung Quốc lo phát triển hạ tầng cơ sở nhất là về giao thông: xa lộ xây khắp mọi nơi, phá nhà, giải tỏa, đền bù, xây dựng phi trường và mua thêm máy bay từ hai hãng Boeing của Mỹ và Air Bus của Pháp. Trung Quốc đã ký Memorandum với hãng Boeing để đặt mua 50 phản lực tối tân 787 Dreamliner trị giá 6 tỉ đô la và chiếc đầu tiên sẽ được giao trước tháng 6 năm 2008 nghĩa là trước ngày Bắc Kinh khai mạc Thế Vận Hội. Trong năm 2005 vừa qua hãng Boeing kết thúc một năm huy hoàng với số máy bay được đặt mua là 1,002 chiếc vượt qua kỷ lục năm 1988 là 877 chiếc. Trong đó có 68 chiếc gồm 737, 777 và 787 bán cho Air India của Ấn Ðộ và những hãng hàng không địa phương của Trung Quốc đã đặt mua loại máy bay 737 gồm China Southern Airlines 20 chiếc, Xiamen Airlines 10 chiếc, Hainan Airlines 6 chiếc, Shanghai Airlines 5 chiếc, Shenzhen Airlines 5 chiếc và China Eastern Airlines 4 chiếc. Vietnam Airlines trong năm 2006 này chỉ được Boeing giao cho một chiếc 737 để bay tạm vì Boeing bận hai khách hàng là Trung Quốc và Ấn Ðộ là hai nhà giàu mới phất lên nhờ sáng chế “phần mềm” vi tính. 

Trong nhà ga hàng không trang bị máy móc vi tính, nhà hàng bán đồ ăn thức uống đều ngăn nắp sạch sẽ và nhà vệ sinh sạch bóng luôn có người ở bên trong lau chùi quét dọn. Ðặc biệt sàn nhà thường được lót bằng đá hoa cương (granite) bóng loáng vì Trung Quốc sản xuất đá hoa cương. Hành lý chúng tôi ở khách sạn được David là hướng dẫn viên du lịch Bắc Kinh thuê xe truck chở thẳng ra phi trường trong lúc viếng Di Hòa Viên nên chúng tôi khỏi phải làm thủ tục gởi hành lý. Cô Simone Nga phát thẻ lên tàu (boarding pass) và chúng tôi cầm thẻ đó với sổ hộ chiếu (passport) mà qua cổng kiểm soát an ninh để vào cửa ra máy bay. Hãng hàng không chúng tôi đi là China Southern Airlines là một hãng bay đường bay nội địa nối liền tỉnh này qua tỉnh kia dùng máy bay Boeing 737 hay Airbus 320 loại chở từ 140 đến 200 hành khách. Trịnh Châu ở về phiá Nam cách Bắc Kinh 380 miles (608 km) và Boeing 737 bay mất 1 giờ 20 phút. Trên phi cơ chỉ cho ăn một bịch bánh bích quy lạc có mùi hành và một ly nước. Có hai chiêu đãi viên nữ và một nam tất cả đều phục vụ vui vẻ. Chúng tôi khởi hành lúc 5 giờ 30 nên khi hạ cánh thì trời đã tối và một tiếng “Rầm” vang lên khi bánh phi cơ chạm phi đạo và phi cơ sốc tưng lên! Tôi tưởng phi cơ có thể gãy trục đưa bánh ra vì cách hạ cánh thiếu an toàn, bánh phi cơ đụng với mặt đường bay bằng một góc thẳng đứng thay vì song song và chạm từ từ xuống. Nhưng bánh Boeing chắc chắn thật, sau một cú sốc mạnh phi cơ tiếp tục giữ thăng bằng và chạy trên phi đạo. Mọi người thở ra nhẹ nhõm sau một chốc kinh hoàng!

Như vậy là chúng tôi đã tới Trịnh Châu thủ phủ tỉnh Hà Nam an toàn trong đêm 11-10-2005. Nhớ lại đêm qua là đêm cuối cùng ở Bắc Kinh chúng tôi đi ăn trong một tữu lầu nhiều tầng với cách nấu miền Hàng Châu tỉnh Chiết Giang (Zhejiang) rất nhiều món trong đó có cá chưng và thịt kho Tô Ðông Pha là món ăn có thịt và mỡ kho với xì dầu  do ông Tô Ðông Pha sáng chế. Ông Tô Ðông Pha là nhà thơ đời Ðường, làm quan ở Hàng Châu nhưng rất thanh liêm sống cuộc đời đạm bạc, có lúc không có gì ăn ông phải đi hái bông cúc dại ăn cho đỡ đói. Lúc xây con đê trên Tây Hồ ở Hàng Châu ông sáng chế ra món thịt kho Tàu này để cho dân công ăn vừa ngon miệng lại vừa kinh tế vì món mặn nên không tốn đồ ăn nhiều. Sau cơm tối chúng tôi đi xem trình diễn ca vũ nhạc có tên là Beijing Night Show ở hí viện của binh chủng không quân quản lý kinh doanh. Chương trình nhạc hay, diễn viên trẻ đẹp, y trang lộng lẫy tiêu biểu cho sinh hoạt của nhiều sắc tộc khác nhau ở những tỉnh xa xôi của nước Trung Hoa rộng lớn. Tấm phong trên sân khấu được chiếu những đền đài, thắng cảnh mọi miền của đất nước Trung Hoa mà trong những ngày tới tôi sẽ lần lượt đến viếng. Nhạc thâu sẳn và hát nhép nhưng vũ công trẻ đẹp, miệng luôn cười tươi, y trang lộng lẫy, động tác nghệ thuật và gợi cảm. Tôi nghĩ những nhà làm Show ca nhạc VN ở Mỹ nên sang đây học cách của họ để phong phú hóa động tác trong điệu vũ cũng như  đổi mới trang phục và phong cách, nhạc điệu trình diễn. Phải đi nhiều nơi, học hỏi nghệ thuật của nhiều dân tộc với những nền văn hóa khác nhau mới thấy rằng họ tiến bộ vượt bực mà bao năm qua mình cứ mãi ngủ quên vì tưỏng rằng đất nước này văn minh nhất nên cái gì cũng nhất. Hoa Kỳ qủa thực văn minh và mạnh nhất nhưng về nghệ thuật vẫn là một chú Sam nhà quê, già nua và bảo thủ. Bắc Kinh về đêm không biết có bao nhiêu nhà hát trình diễn từ những tuồng tích hát theo lối cổ điển, diễn viên hoá trang như hát bội và giọng ca mũi giữa nam và nữ không khác nhau mấy cho đến những ca vũ nhạc như Beijing Night như tôi đã xem vừa phô trương văn hóa dân tộc phong phú đa dạng với y trang, nhạc cụ cổ điển vừa đề cao cảnh đẹp hoành tráng,  trên mọi miền đất nước bằng âm thanh, điệu vũ trong một nền nhạc và phong cách trình diễn rất nghệ thuật và hiện đại. Trong Show có một diễn viên nam còn trẻ tôi không nhớ tên, anh ta có biệt tài thay đổi cách hóa trang trên mặt như kép hát bội rất nhanh. Anh khoác tay lên mặt một cái là từ nhân vật trong tuồng tích này đổi sang nhân vật khác. Nghe nói khi hóa trang trước lúc trình diễn anh đóng cửa phòng lại không cho ai vào để giữ bí mật nhà nghề có một không hai này. Tan buổi trình diễn, tất cả diễn viên, vũ công đều ra sân khấu cám ơn và chào tạm biệt, khán giả được mời lên sân khấu chụp hình với nghệ sĩ. Ra phía ngoài cửa rạp tôi có mua một DVD để về xem lại chương trình ca vũ nhạc hoành tráng và tạo ấn tượng đẹp này.

Ðêm Bắc Kinh còn có những rạp trình diễn xiếc Acrobat như uốn dẻo thân hình, tung hứng chậu sành và dùng cổ để hứng chậu, xe đạp chở đến 13 cô gái, nhào lộn mô tô bay và biểu diễn võ Thiếu Lâm (Kungfu) nhưng chúng tôi không có xem vì võ Thiếu Lâm sẽ đi xem biểu diễn ngay tại chùa Thiếu Lâm trên núi Tung Sơn ở tỉnh Hà Nam, còn xiệc sẽ xem ở Thượng Hải là nơi rất nổi tiếng về xiệc Acrobat. Ðêm Bắc Kinh còn có những tụ điểm trình diễn nhạc trẻ mà khán giả là giới trẻ và ca sĩ là người Trung Quốc hay Hồng Kông, Singapore sang hoặc là những ca sĩ da trắng nổi tiếng của các nước như Anh, Mỹ, Pháp, Úc rất được giới trẻ Trung Quốc hâm mộ. Dân Bắc Kinh cũng rất thích điện ảnh, bắt đầu từ bộ phim đầu tiên Định quân sơn vào năm 1905, cho đến nay 100 năm qua Trung Quốc đã sản xuất khoảng 6,800 bộ phim. Điện ảnh Trung Quốc tuy trải qua nhiều giai đoạn chìm nổi nhưng vẫn tạo ra được những khoảnh khắc huy hoàng qua những lần đoạt giải thưởng tại những liên hoan phim quốc tế và hiện nay bừng sống trở lại, đang sản xuất những phim tốn hàng triệu mỹ kim để tạo một trung tâm điện ảnh như Hollywood trong khu vực Á Châu. Theo hồi ký của bác sĩ Lý Phục Huy là bác sĩ riêng của Mao Trạch Đông thì Mao cũng rất mê điện ảnh, trong thời gian sống trong khu Trung Nam Hải cạnh Tử Cấm Thành vào thập niên 1960 mỗi tuần đều xem phim Mỹ Pháp trong phòng chiếu riêng cùng với những người thân tín. Bà Giang Thanh vợ thứ tư của Mao Trạch Ðông là một đào hát tuồng cũng  là diễn viên điện ảnh ở Thượng Hải đã bỏ nghề theo Đảng Cộng Sản từ năm 1933 mà theo bà là để “đóng trò cho nhân dân coi”. Là một đào hát nên khi bước sang chính trường bà đã diễn rất khá để lấy lòng Mao Chủ Tịch. Khi Mao chết ngoài mặt bà khóc lóc thảm thiết nhưng trong bụng mở cờ, định cùng với bộ tam xên trong nhóm tứ nhân bang, bà sẽ thay thế Mao để lãnh đạo Trung Quốc. Nhưng tình thế không như mộng tưởng, mấy ngày sau đó bà bị Hoa Quốc Phong nhốt vào ngục thất và ra tòa vì cuộc cách mạng văn hóa sát hại hàng vạn người. Bà bị kêu án tử hình sau đó giảm xuống thành chung thân và đã tự tử chết trong ngục! Trung Hoa có nhiều người đàn bà khuynh đảo chính trường nhưng rốt cuộc cũng chẳng làm nên cơm cháo gì như Lữ Hậu vợ Hán Cao Tổ tức Lưu Bang, Võ Tắc Thiên, Từ Hy Thái Hậu và Giang Thanh.

Bắc Kinh và Thượng Hải là hai thành phố tạo cho tôi nhiều ấn tượng sâu đậm trong chuyến du lịch Trung Quốc lần này. Cũng như Washington DC và New York, Bắc Kinh là thủ đô văn hóa, chính trị nên cổ kính, trầm mặc, nhiều đền đài, công viên, ao hồ và cây xanh râm mát. Cách kiến trúc của Bắc Kinh mặc dù là những cao ốc mới xây nhưng vẫn mang nặng màu sắc Trung Hoa cổ kính, nặng nề để phô trương sự hoành tráng. Trái lại Thượng Hải là thành phố kỹ nghệ, tài chánh, thương mại nên tưng bừng, nhộn nhịp, kiến trúc nhiều màu sắc và mang đường nét Âu Châu. Người Bắc Kinh cũng vậy, mang niềm kiêu hãnh cho rằng mình chánh nguồn gốc Hán tộc oai hùng từng xây Vạn Lý Trường Thành nên tư cách đi đứng đàng hoàng, nói năng thâm trầm chừng mực và coi thường người Thượng Hải. Trong khi dân Thượng Hải cởi mở, thực tế, nhiều sáng kiến và qúa khứ hàng trăm năm tiếp xúc với bên ngoài nên họ giõi ngoại ngữ, đa số giới trẻ biết tiếng Anh và ăn mặc trang phục trẻ trung, đơn giản, màu sắc tươi vui.

Bắc Kinh và Thượng Hải có rất nhiều người giàu có so với những thành phố khác, theo cuộc thăm dò được thực hiện bởi tổ chức nghiên cứu thị trường Cenozoic cho thấy 60% người giàu  nhất ở Trung Quốc đều thuộc thế hệ trẻ sinh những năm 1970 và là những người có học vấn cao. Theo hãng tin Tân Hoa Xã thì đi du lịch, bơi lội và xài đồ hiệu là những thú tiêu khiển được giới nhà giàu ở Trung Quốc "khoái" nhất. Đó là kết quả từ cuộc khảo sát về sở thích cá nhân của 600 doanh nhân nước này có tài sản 10 triệu nhân dân tệ (khoảng hơn 1,2 triệu USD) trở lên do Công ty Hurun thực hiện. Theo đó, gần 1/3 số người được hỏi cho biết điều đầu tiên họ muốn làm khi rảnh rỗi là đi du lịch, kế đó là đi bơi và chơi golf.  Đi du lịch, đặc biệt là du lịch nước ngoài, đang là mốt thời thượng của giới nhiều của lắm tiền ở quốc gia đông dân nhất hành tinh. Úc là điểm đến mà họ yêu thích nhất nhưng riêng người dân Bắc Kinh lại thích đi du lịch Mỹ hơn còn người Thượng Hải thì rất thích châu Âu, đặc biệt là Pháp. Về hàng hóa, ngoài những mặt hàng nội địa đặc biệt được ưa chuộng, các nhãn mác ngoại quốc được giới triệu phú mới nổi ở Trung Quốc quan tâm gồm xe hơi Bentley, đồng hồ Cartier, rượu cognac Hennessy và quần áo hiệu Giorgio Armani.