KÝ SỰ DU LỊCH
FISHERMEN’S BASTION
THÀNH CỦA NHỮNG NGƯỜI ĐÁNH CÁ Ở BUDAPEST
Bài và ảnh: TRỊNH HẢO TÂM
Một trong những kiến trúc đẹp nổi tiếng của Budapest là Fishermen’s Bastion tức Thành Của Những Người Đánh Cá nằm trên đồi Castle Hill bên hữu ngạn sông Danube. Sở dĩ nó được gọi tên như vậy là vì thời Trung Cổ vào thế kỷ 17 nơi đây có một pháo đài với những bức tường thành và một chợ cá lớn tọa lạc ngay bên cạnh nhà thờ Matthias và những người đánh cá buôn bán ở đây có nhiệm vụ bảo vệ khu vực đó. Di tích của tường thành còn sót lại cho đến cuối thế kỷ 19 vẫn còn.
Nhà thờ Matthias và Thành Những Ngư Dân
Rời đại giáo đường St. Stephen ở trung tâm thành phố, xe chúng tôi hướng ra phiá bờ sông Danube và vượt qua cây cầu đẹp nhất bắc ngang dòng sông êm đềm này. Cây cầu có tên là Cầu Dây Xích (Chain Bridge) là cây cầu đầu tiên được xây ngang sông nối đôi bờ của hai khu Buda và Pest mà trước đây chỉ có những bến đò hay cầu nồi tạm bằng những con thuyền ghép lại với nhau. Đây là cây cầu treo bằng dây cáp cong được chống đỡ bởi hai trụ chôn dưới lòng sông. Hai trụ này có kiến trúc như hai khải hoàn môn mà xe cộ lưu thông xuyên qua phiá dưới. Cầu được xây từ năm 1839 và kéo dài đến 10 năm mới hoàn tất, là công trình tuyệt tác của kiến trúc sư người Anh William Thierney Clark, một thời nổi tiếng là hiện đại nhất Âu Châu vào thế kỷ 19 và hiện tại vẫn là một hình ảnh tiêu biểu của thủ đô Budapest. Cầu có số tuổi gần 2 thế kỷ, thời đó phương tiện giao thông là những chiếc xe ngựa nên chiều ngang cầu không rộng mà chỉ có 2 làn lưu thông tức mỗi chiều một lane. Mỗi đầu cầu có hai tượng sư tử nằm chầu trong rất oai phong lẫm liệt. Từ đầu cầu bên bờ Pest người ta nhìn thấy bờ bên kia là thành lũy Buda hoành tráng, ngạo nghễ tọa lạc trên đồi cao, phiá dưới là 4 tầng cao độ với những đền đài và cây cối xanh tươi bao phủ.
Cầu tuy già nhưng sức chưa yếu vì thường xuyên được trùng tu định kỳ nên vẫn cho xe buýt lớn lưu thông. Sau khi qua cầu xe chúng tôi rẽ phải lên hướng Bắc và nhìn thấy những ngọn tháp trắng nhọn của thắng tích Fishermen’s Bastion hiện ra trên ngọn đồi. Những ngọn tháp này có hình thức cùng kiểu như những ngọn tháp của khu giải trí Disneyland gần khu Little Sài Gòn. Disneyland đã mô phỏng kiểu dáng của các tháp Fishermen’s Bastion để thiết kế những tháp của mình. Có tất cả 7 ngọn tháp tượng trưng cho 7 bộ lạc thuộc sắc dân Magyar đã đến đất Hung tức vùng bình nguyên Carpathian khai phá từ cuối thế kỷ thứ 9 (khoảng năm 896).
Sông Danube chảy ngang thành phố Budapest
Xe đậu vào con đường vòng cung lớn dưới chân đồi và đoàn du lịch đa số là người Đức của chúng tôi theo sau bà hướng dẫn viên Maria, bước hàng trăm bậc thang uốn khúc để lên đồi. Tuy leo dốc nhưng không cảm thấy mệt vì vài chục bậc thang lại có mặt bằng rộng để du khách dừng chân ngắm cảnh nhìn về phía bên kia bờ sông là khu Pest trung tâm của thành phố Budapest Parliament Building
Toà nhà Quốc Hội Hung
Sân chính của Fishermen’s Bastion rất rộng lát đá bằng phẳng và vẫn còn đang được mở rộng và trùng tu. Kiến trúc Thành Của Những Người Đánh Cá là những cầu thang uốn khúc, khoảng sân thượng ngắm cảnh, những dãy hiên trống vách có hành lang chạy dài và những hàng cột tròn để du khách dạo bước mà không bị nắng mưa. Có những đoạn hành lang biến thành nhà hàng ăn với những bàn ăn phủ khăn trắng nhằm tăng thu nhập dùng vào việc điều hành thắng cảnh. Những lầu các (pavilions), tháp cao ở Fishermen’s Bastion có kiểu kiến trúc Tân Gothic và Tân La Mã được thiết kế bởi ông Frigyes Schulek và được xây dựng trong khoảng thời gian từ 1895 đến 1902 cùng thời gian với việc xây dựng lại nhà thờ Matthias tọa lạc gần đó. Trong một khoảng sân trống giữa thành và nhà thờ Matthias là tượng vua Stephen Đệ Nhất (có công thành lập nước Hung vào năm 1000) bằng đồng có màu xanh ngồi trên ngựa được dựng lên trên một bệ đá cao vào năm 1906. Du lịch Âu Châu người ta thường thấy những tượng cũng như các mái nhà thờ, dinh thự có màu xanh mà không biết làm bằng vật liệu gì? Sau khi tìm hiểu được biết các tượng hay mái nhà làm bằng đồng và ở ngoài trời lâu ngày đóng một lớp ten rỉ màu xanh. Lớp ten này không bị rỉ sét và màu xanh luôn luôn tươi sáng không cần phải tu bổ hay sơn phết lại.Tượng Nữ Thần Tự Do ở New York
Khoảng sân dưới chân tượng vua Stephen Đệ Nhất luôn luôn có đông đảo du khách chụp hình, ngồi nghỉ hay ăn kem vì gần đó có con phố với những cửa hàng bán đồ lưu niệm. Nơi đây là phía sau của ngọn đồi Castle Hill dốc thoai thoải có đường cho xe hơi chạy lên trong khi phía trước nhìn ra bờ sông dốc đứng chỉ có những cầu thang uốn khúc dành cho người đi bộ. Những cầu thang này hợp với 7 ngọn tháp và các lầu các tạo thành tiền diện nguy nga hoành tráng cho khung cảnh Thành Của Những Người Đánh Cá. Ngày nay ở đây không còn thấy một người bán cá nào có chăng là lúc vào tôi gặp 4 ông nghệ sĩ hè phố với đàn Tây Ban Cầm, vĩ cầm, phong cầm hoà tấu các bản nhạc như Back To Sorriento (Về Mái Nhà Xưa) và The Blue Danube (Dòng Sông Xanh). Bốn ông này chắc người gốc Thổ Nhĩ Kỳ hay Tây Ban Nha gì đó mà rất giống người Mễ Tây Cơ ở California
Cách khoảng sân rộng nơi phía Tây là nhà thờ cổ Matthias, tên gọi chính thức của nhà thờ là Nhà Thờ Đức Bà (Church of Our Lady) nhưng dân chúng thuờng gọi là nhà thờ Matthias vì do vua Matthias Corvinus ra lệnh xây thêm ngọn tháp cao vào ngôi nhà thờ cổ xây từ thế kỷ 13. Matthias Corvinus là một vị vua anh hùng chinh phạt cả một vùng Trung Âu rộng lớn và đã từng chiến thắng quân Ottoman. Ông thuộc dòng Vlach cai trị xứ Hung từ năm 1458 đến năm 1490 (chân dung của ông được in trên tiền giấy mệnh giá 1,000 Forint). Dưới triều đại của ông, Hung là một đế quốc hùng mạnh, năm 1469 ông cũng đồng thời là vua của nước Bohemia cai trị các vùng Moravia, Silesia và Lusatia. Đến năm 1486 ông cũng là vua xứ Áo, danh tiếng lừng lẫy nhưng 4 năm sau ông lại băng hà. Ông có một bà vợ người Ý và bà này yêu thích nghệ thuật cho xây nhiều dinh thự với các kiến trúc sư, nghệ sĩ được tuyển dụng từ Ý và Pháp. Sau khi ông qua đời, đế quốc hùng mạnh của ông cũng tàn lụi, đến năm 1521 thành phố Belgrade ở phía Nam thất thủ trước sự tấn công của quân Ottoman (Thổ Nhĩ Kỳ). Năm 1526 quân đội Hung bị đánh tan ở trận Mohács và năm 1541 quân Thổ chiếm Buda. Sau đó nước Hung bị chia làm 3 mảnh: phía Tây dòng họ Habsburg nước Áo cai trị, miền Trung quân Thổ chiếm và phía Đông độc lập lấy tên là Transylvania . Năm 1686 triều đình Habsburg đánh đuổi quân Thổ ra khỏi Buda và cai trị nước Hung cho đến Đệ Nhất Thế Chiến.
Năm 1541 trong thời kỳ nước Hung bị quân Ottoman chiếm đóng kéo dài hơn 150 năm, nhà thờ Matthias bị biến thành đền thờ Hồi giáo. Cuối thế kỷ 19 nhà thờ được xây lại gần đúng với kiểu nguyên thủy từ thế kỷ 13 theo kiến trúc Tân Gothic dưới sự chỉ huy của kiến trúc sư Frigyes Schulek vào năm 1896. Vua Matthias Corvinus từng cữ hành hôn lễ tại đây 2 lần (vì hoàng hậu đầu tiên chết). Nhà thờ còn là nơi từng tổ chức lễ đăng quang của 3 vị vua trong đó có Charles IV là vua cuối cùng của triều đại Habsburg vào năm 1916. Hiện nay nhà thờ trở thành nhà bảo tàng bên trong có chứa xác ướp khô của những vị vua (như vua Béla III và hoàng hậu được chôn trong nhà thờ), những bức điêu khắc đá thời Trung Cổ cũng như các vương miện, long bào, cây can vương quyền và các món vàng ngọc trang sức cho các vua chúa trong lễ đăng quang.
Nhà thờ Matthias được xây trên ngọn đồi cao nhất trong dãy đồi Castle Hill cách hoàng thành Buda ở về phía Nam Danube mà quay về hướng Tây là hướng tòa thánh La Mã. Thành của Những Người Đánh Cá và Nhà Thờ Matthias được công nhận là Di Sản Văn Hóa Thế Giới vào năm 1988.
Cũng trên dãy đồi Castle Hill về hướng Nam là Hoàng Cung (Royal Palace) là một công trình kiến trúc đồ sộ và hoành tráng nhìn ra bờ sông Danube. Hoàng Cung là những dãy dinh thự liên tiếp nối nhau cao 3, 4 tầng lầu và chính giữa là một tháp đồng màu xanh hình bán cầu được xây vào cuối triều đại Habsburg khoảng cuối thế kỷ 19. Công trình này được thiết kế theo kiểu Tân Baroque bởi hai kiến trúc sư Miklós Ybl và Alajos Hauszmann. Tại nơi đây vào thế kỷ 13 cũng là Hoàng Cung và thành Buda nhưng sau đó vào năm 1241 và 1242 bị quân Mông Cổ sang tàn phá và thiêu rụi tất cả gây ra bịnh dịch hạch và nạn đói. Cuối cùng quân Mông Cổ cũng không dám ở lại phải rút binh về. Cuối thế kỷ 19, triều đình Habsburg cho xây lại Hoàng Thành mới khi đào móng còn phát hiện dấu vết của kinh thành Buda cũ vào thế kỷ 13. Tuy triều đình Habsburg cho xây hoàng cung Buda nhưng họ không ở đây mà đóng đô ở Vienna
Cầu Dây Xích bắc ngang sông Danube phía sau là Hoàng Cung
Từ bên phía thành phố thương mại Pest nhìn qua bên kia sông Danube gần Cầu Dây Xích, Thành của Dân Đánh Cá với những tháp nhọn phiá sau là ngọn giáo đường cổ Matthias và cạnh đó ngạo nghễ trên đỉnh đồi nhìn xuống dòng sông là Hoàng Cung nguy nga hoành tráng soi bóng trên mặt nước là bức tranh vô cùng linh động và ngoạn mục. Các kiến trúc trên là một trong những hình ảnh đẹp nhất của thủ đô Budapest khiến thành phố này trở thành “Paris của Đông Âu”, “Viên ngọc của dòng sông Danube” hàng năm thu hút hàng triệu du khách viếng thăm, là thành phố thu hút đông đảo du khách nhất Đông Âu hiện nay.
TRỊNH HẢO TÂM
No comments:
Post a Comment