KÝ SỰ DU LỊCH
Bài và ảnh: TRỊNH HẢO TÂM
Riverside như tên đã gọi nằm cạnh sông Santa Ana River là thành phố nằm trong nội địa lớn thứ 4 ở California sau Fresno, Sacramento và Bakersfield, cách Los Angeles khoảng 60 miles (97 km) về hướng Đông. Thành phố được thành lập vào đầu thập niên 1870 và là cái nôi của kỹ nghệ trồng cam ở California
Những ngày đầu mới tới định cư ở miền Nam California giở bản đồ ra xem, tôi cứ ngỡ sông Santa Ana River lớn lắm, giống như sông ở Việt Nam nước chảy cuồn cuộn và thành phố ven sông Riverside tàu thuyền tấp nập, kẻ buôn người bán như ở…Cần Thơ. Khi mới có chiếc xe đầu tiên ở Mỹ là chiếc Ford Pinto số tay đời 1972, tôi liền đi Riverside để nhìn dòng sông quê người cho đỡ nhớ quê hương đã bỏ lại. Đến Riverside theo bản đồ tìm đến con sông Santa Ana làm tôi ngỡ ngàng thất vọng giống như tâm trạng hồi còn đi học qua mục tìm bạn bốn phương, hẹn với một “em”:
“Chưa gặp em tôi cứ nghĩ rằng:
Có nàng thiếu nữ đẹp như trăng
Mắt xanh lả bóng dừa hoang dại
Âu yếm nhìn tôi không nói năng…”
Âu yếm nhìn tôi không nói năng…”
(Mộng Dưới Hoa – thơ Đinh Hùng, Phạm Đình Chương phổ nhạc)
Khi gặp rồi thì…hoàn toàn chán “noản” không thể “tỏa”, sông Santa Ana chỉ là một lạch nước cạn nằm giữa vùng lau sậy đìu hiu! Tôi lái xe thơ thẩn đi vào thành phố Riverside, lạ một điều, trái với con sông thành phố này thật sự đã lôi cuốn tôi, nó có cái gì êm đềm cổ kính, lãng mạn trầm tư, đơn sơ quyến rũ lạ kỳ! Thành phố đầy cây xanh bóng mát với những khu phố cổ tường trắng ngói đỏ êm đềm của miền viễn Tây lịch sử hào hùng thời tìm vàng, khai sơn phá thạch. Không như những thành phố tân thời với những cao ốc nhiều tầng, những thương xá nhộn nhịp, khu trung tâm “downtown” Riverside vẫn còn giữ được những kiến trúc xưa, những ngôi nhà cổ kính như khách sạn Mission Inn, rạp chiếu bóng Fox Theater, nhà bảo tàng Riverside Metropolitan Museum và những khu phố cổ ở đó những ngôi nhà xưa từ cuối thế kỷ 19 thời gian Riverside mới thành lập được bảo tồn cẩn thận.
PHỐ CỔ RIVERSIDE
Rồi thời gian định cư xứ người trôi qua mau chóng, có những lần tôi tới Riverside vì công việc sở làm, thăm thân nhân bạn bè mới sang, đến vì việc gì thì xong việc đó lại lo trở về nhà chứ không có dịp la cà thăm chơi đây đó nơi thành phố này. Cho tới đầu năm nay tôi có dịp đến Riverside nhiều lần là vì thằng con út chọn đây làm nơi dừng bước giang hồ…với bạn gái của nó! Nó dừng chân là tốt rồi, có an cư mới lạc nghiệp, nó đi tìm nhà nhưng lại thích ở những vùng nhà cũ 5, 6 mươi năm nó cho rằng giá nhà rẻ, sườn gỗ tốt, vườn rộng, cây cối nhiều, mình không cần phải làm gì cả. Những lần tìm nhà với nó là những lần tôi có dịp đi sâu vào các khu vực dân cư, khám phá thành phố Riverside nhiều hơn và mới biết rằng Riverside có rất nhiều khu phố cổ mà thành phố đã liệt vào “Historic Districts” như các vùng: Mount Rubidoux, Colony Heights, North Hill, Heritage Square, Seventh Street...Khi đã liệt vào nhà lịch sử (historic landmark), nhà hư hao xuống cấp chủ nhân sửa chữa phải giữ y lối kiến trúc cũ, kể cả vật liệu phải dùng y như vật liệu lúc ban đầu, thí dụ như gỗ sồi (oak) không được thay bằng gỗ thông (pine) cho rẻ hơn, đá phải dùng đá thật chứ không được dùng đá giả. Phải tham khảo ý kiến với chính quyền trước khi sửa chữa nhưng được một điều nếu còn kinh phí, thành phố sẽ tài trợ cho 50% chi phí sửa chữa. Ngoài “Historic Districts” Riverside còn có những khu có tiềm năng trở thành khu lịch sử (Potential Historic District) và những khu bảo tồn (Neighborhood Conservation Areas) luật lệ sửa chữa tu bổ sẽ dễ dãi hơn.
Rồi cũng tìm được căn nhà vừa ý, đủ sức trả góp nhưng không trong vùng phố cổ lịch sử mà ở vùng Victoria phía Đông Nam thành phố gần sân “golf” có con đường Victoria hai bên là những hàng cây cọ (palm) hơn trăm tuổi cao ngất chạy qua những vườn cam mà mỗi cây trở thành cổ thụ. Qúy độc giả nào ở Riverside chắc biết con đường Victoria chạy song song ở phía Đông với xa lộ 91 này, đó là con đường…tình ta đi, tôi cho là rất đẹp, một trong những con đường thơ mộng của Cali nắng ấm tình nồng.
VƯỜN CÂY ĐẠI HỌC UCR
Về phương diện giáo dục Riverside có trường đại học UCR (University of California Riverside Nam
Vườn cây trong đại học UCR
Vườn cây rộng 40 mẫu Anh (16.2 hecta) trồng trên 3,500 loại cây mọc khắp nơi trên thế giới. Không có lệ phí vào cửa nhưng phải lấy vé đậu xe với lệ phí rất nhỏ không hơn 1 USD. Trong vườn cây có nhiều lối đi tráng nhựa dành cho người tàn tật, có những con đường mòn men theo khe suối hay vượt dốc trên sườn đồi. Những khu vực trồng cây được xếp theo từng giống loại như khu Alder Canyon
Dạo trong vườn xem nhiều hoa thơm cỏ lạ cũng rất thú vị cho những người yêu thiên nhiên cây cối. Nên đến đây vào những ngày mùa Xuân nhiều hoa, mùa Thu mát mẻ.
KHÁCH SẠN CỔ MISSION INN
Rời vườn cây UCR chúng tôi lái xe về hướng Tây vào trung tâm thành phố Riverside để đến khách sạn cổ Mission Inn Hotel ở địa chỉ 3649 Mission Inn Ave. Riverside (góc đường Mission Inn và Orange St.). Tên khách sạn đặt cho đại lộ chính ở trung tâm thành phố đủ biết rằng đây không phải là khách sạn bình thường mà là kiến trúc cổ nổi tiếng về nét uy nghi cổ kính như một khu tu viện cổ Âu Châu. Khách sạn chiếm nguyên một vuông (block) đường với cửa chính vào nhìn về hướng Nam trên đại lộ Mission Inn và những kiến trúc phía sau là hội trường, nhà thờ, nhà hàng, nhà bảo tàng v.v…Mission Inn Hotel được xếp là cao ốc theo kiểu Mission Revival Style to lớn nhất ở Hoa Kỳ, đây là kiến trúc Tây Ban Nha cải cách theo kiểu các tu viện truyền giáo xây trên đất California thời kỳ người Tây Ban Nha sang Bắc Mỹ truyền giáo cho người da đỏ vào thế kỷ 18. Kiểu kiến trúc này gần giống như các tu viện truyền giáo ở San Juan Capistrano , Santa Barbara
Tiền diện khách sạn Mission Inn ở trung tâm Riverside
Theo lịch sử của khách sạn, đầu tiên chỉ là một nhà nghỉ nhỏ có tên là “Glenwood Hotel” xây vào năm 1876 bởi kỹ sư công chánh tên Christopher Columbus Miller. Đến năm 1902 con trai của ông Miller là Frank quyết định xây tòa khách sạn mới đặt tên là “Mission Inn”. Kế hoạch qúa lớn nên công việc xây cất không ngừng nghỉ trải qua nhiều thời kỳ với nhiều ngôi nhà thêm vào kết hợp nhiều kiểu kiến trúc Tây Ban Nha khác nhau cho đến khi ông Frank qua đời vào năm 1935 việc xây dựng vẫn còn dang dở. Với khu nhà này thêm vào khu kia, kết qủa là một quần thể phức tạp tập hợp những phòng khánh tiết, phòng ngủ, nhà hàng, những lối đi hun húc, những mái hiên ngoài trời, ngọn tháp theo kiểu lâu đài với đồng hồ thời trung cổ, mái vòm tròn cao bằng tòa nhà 5 tầng, những cột chống đỡ bên ngoài như phía sau nhà thờ Đức Bà ở Paris và có cả một cây cầu trên cao bắc ngang con đường để nối khách sạn với khu nhà phụ phía sau. Trải qua 30 năm xây cất, ông Frank Miller chu du khắp thế giới mua sắm mang về nhiều vật lạ mắt trưng bày trong nhà bảo tàng khách sạn (ở phía sau). Những món này ngày nay trở thành cổ vật trị gía hơn 5 triệu mỹ kim.
Sau khi ông Frank Miller qua đời năm 1935 khách sạn được con gái là Allis và con rể DeWitt Hutchings kế nghiệp và cũng qua đời vào năm 1952 và 1953 sau đó khách sạn đổi chủ nhiều lần. Năm 1985 công ty Carley Capital Groupe mua lại với giá 55 triệu USD và đóng cửa tu sửa tân trang rất nhiều vì khách sạn xuống cấp trầm trọng. Cuối năm 1988 khách sạn mở cửa lại hoạt động với tên Omni Mission Inn. Cuối năm 1992 bán lại cho Duane R. Roberts một thương gia địa phương Riverside
Hậu diện khách sạn Mission Inn xây từ 1902
Sau hơn 135 năm hoạt động, khách sạn cổ này đã là nơi Richard Nixon và Pat làm đám cưới ở một trong 2 nhà thờ nhỏ trong khách sạn là nhà thờ St. Francis có bàn thờ bằng gỗ Cedar và cẩn vàng lá cùng với 4 cửa kính màu rất đẹp. Ronald Regan và Nancy trải qua tuần trăng mật cũng tại nơi đây và 8 Tổng Thống Hoa Kỳ đã đến viếng khách sạn trong đó có Theodore Roosevelt, John Kennedy, Gerald Ford, George W. Bush kể cả nhà bác học Albert Einstein còn các đại gia, tài tử, minh tinh thì rất nhiều.
Hiện nay giá phòng khoảng 150 USD một đêm với bữa ăn sáng và thư giãn trong Spa. Hôm nay chúng tôi ghé thăm khách sạn đang sắp tới mùa lễ Tạ Ơn, khách sạn trang hoàng với hoa cúc mùa Thu và những trái bí đỏ. Sau Lễ Tạ Ơn bắt đầu mùa lễ Giáng Sinh theo truyền thống hàng năm mỗi đêm khách sạn sẽ thắp sáng hàng ngàn đèn màu rực rỡ lung linh huyền ão rất đẹp.
Ngang bên kia đường là Tòa Thị Chính Riverside cũng là một ngôi nhà cổ và cạnh đó là nhà Bảo Tàng Thành Phố Riverside Metropolitan Museum 3580 Mission Inn Ave.
Nhà bảo tàng thành phố Riverside Metropolitan Museum
Nhà bảo tàng thuộc quyền quản lý của thành phố ngoài ngôi nhà này còn 2 kiến trúc khác là ngôi nhà cổ Di Sản Quốc Gia ở số 8193 đường Magnolia (mở cửa 3 ngày cuối tuần từ 12 PM đến 3:30 PM) và ngôi nhà của người Nhật tên là Harada cũng là Di Sản Lịch Sử cấp Quốc Gia. Nhà Bảo Tàng Thành Phố là nơi nghiên cứu, sưu tầm, trưng bày, giải thích về văn hóa và lịch sử địa lý thiên nhiên vùng đất Riverside
Riverside còn nhiều nơi để xem nữa như nhà Bảo Tàng Nghệ Thuật ở số 3425 cùng đường, rạp chiếu bóng xưa Fox Theater cách 1 vuông đường hướng Tây, Bảo Tàng Nhiếp Ảnh California ở số 3824 Main St. v.v…Hẹn một dịp khác sẽ trở lại. Về cộng đồng người Việt sinh sống tại đây cũng rất đông ước lượng khoảng trên 5,000 người với nhiều chợ, nhà hàng, tiệm phở tập trung trên đường Magnolia và Arlington Ave. phía Nam thành phố. Riverside chỉ cách Little Saigon khoảng 45 miles, lái xe theo Google mất khoảng 51 phút nhưng giá nhà rẻ hơn gần một nửa và đất rộng nên nhà người Việt nào cũng trồng nhiều cây ăn trái. Vườn cây người Việt trồng thường là những loại trái cây nhiệt đới như xoài, bưởi, chuối, hồng, thanh long, ổi, táo tàu, nhản v.v…đến mùa chín rộ ăn không hết phải cho nhà thờ, chùa, bạn bè. Mùa hồng chín nếu mua họ bán cả cây cứ trèo lên mà hái! Cây không phải nhỏ, tàng rộng lớn như cổ thụ, giá bán chỉ vài mươi đồng!
TRỊNH HẢO TÂM
Độc giả có thể xem đoạn video clip ngắn của tác giả về Mission Inn Hotel, xin nhấn vào (hoặc Copy và Paste) link dưới đây:
http://www.youtube.com/watch?v=pQUBnuXeQ1c
